Silnicki Stanisław h. Doliwa (ok. 1530–1577?), działacz reformacyjny. Pochodził z rodziny osiadłej w woj. krakowskim, był synem Mikołaja, dziedzica Potoku (Złotego), Bronocic i Wielogórza w pow. lelowskim, i Jadwigi, córki Walentego Sokoła.

W r. 1544 zapisał się S. na studia na Uniw. Krak.; być może nawiązał kontakty z grupą humanistów związanych z klasztorem franciszkańskim i Franciszkiem Lismaninem, możliwe także, iż był we Włoszech, ponieważ znał biegle język włoski. Związkom z domem Dłuskich, a zwłaszcza z Agnieszką z Myszkowskich Dłuską, zawdzięczał nawiązanie w r. 1558 kontaktu z zuryskim teologiem J. Wolfem, pedagogiem synów Dłuskiej. W tym czasie włączył się S. do działalności reformacyjnej w małopolskim Kościele różnowierczym. Uczestniczył w generalnym synodzie we Włodzisławiu i dał składkę na przygotowanie polskiego przekładu Biblii. Był też na synodzie pińczowskim na przełomie stycznia i lutego 1560, podczas którego odbył się pogrzeb Jana Łaskiego, wsparł fundusz na rzecz wdowy po zmarłym reformatorze.

W marcu 1560 został S. wysłany przez kierownictwo Kościoła małopolskiego do teologów w Strasburgu, Genewie i Zurychu, aby uzyskać ich opinię o przygotowywanej konfesji «de Mediatore», w której przeciwstawiano się nauczaniu Franciszka Stankara. Przy okazji miał na prośbę Agnieszki Dłuskiej uregulować długi jej synów i sprowadzić ich do domu. Z końcem kwietnia 1560 przybył S. do Bazylei, gdzie studiował Mikołaj Dłuski (drugi, Wojciech, wrócił tymczasem sam do domu) i z nim razem podążył do Strasburga, gdzie 10 V uzyskali aprobatę dla konfesji Kościoła małopolskiego. W Genewie zostali przyjęci przez J. Kalwina, który 8 VI wręczył im w tej samej sprawie aprobującą odpowiedź swoją oraz 12 pastorów i doktorów genewskich. Odbył S. również rozmowy z P. Martyrem, P. Viretem i T. Bezą, których zaprosił do pracy w zborze małopolskim. Pozytywną także opinię o konfesji Małopolan wydał S-emu w Zurychu H. Bullinger. W drodze powrotnej S. i Dłuski zwiedzili Burgundię, Lotaryngię, Belgię, byli w Kolonii, Frankfurcie nad Odrą i w Lipsku. Sprawozdanie ze swojej misji złożył S. na synodzie generalnym w Książu we wrześniu t.r. W toczącym się na tym synodzie sporze między szlachtą a ministrami o prawo sprawowania kontroli w Kościele poparł S. ministrów. Został przy tej okazji ostro skrytykowany przez sympatyzującą ze Stankarem szlachtę za zaproszenie genewskich teologów do Polski. Był S. obecny na synodzie generalnym w Pińczowie w styczniu 1561, na którym do głosu doszli zwolennicy Stankara i Jerzego Blandraty i poddano krytyce uzależnianie zborów małopolskich od teologów szwajcarskich. Protokoły synodalne nie notują obecności S-ego na następnych synodach małopolskich. W r. 1564 posłował S. z woj. krakowskiego na sejm parczewski, w r. 1573 uczestniczył w sejmie elekcyjnym; wraz z bratem Janem podpisał wówczas konfederację warszawską «de religione».

S. był właścicielem Bronocic, Dziekanowic i Pirocic w pow. lelowskim. Zmarł zapewne pod koniec 1577 r., ponieważ w ciągu t.r. występował jeszcze przed sądem grodzkim w Krakowie, a w r. 1578 zanotowano, iż już nie żyje.

S. był żonaty (od 13 X 1560) z Agnieszką z Dłuskich, siostrą Mikołaja (zob.). Małżeństwo było bezpotomne.

Brat S-ego Jan (ok. 1532–1599/1600), dziedzic wsi w pow. księskim, lelowskim i proszowickim, żonaty z Elżbietą Dembińską, córką kanclerza kor. Walentego (zob.), uczestniczył w elekcji w r. 1573, podpisał konfederację warszawską «de religione», na elekcji w r. 1587 opowiedział się za wyborem Zygmunta Wazy.

Okolski; Paprocki B., Gniazdo cnoty…, Kr. 1578; Hist. Nauki Pol., VI; – Barycz H., Z dziejów polskich wędrówek naukowych za granicę, Wr. 1969; Kaniewska I., Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta 1548–1572, Kr. 1974 tabl. 10, 18; Kot S., Polska Złotego Wieku, W. 1987; Siemieński J., Drugi akt konfederacji warszawskiej 1573 r., Rozpr. Wydz. Hist.-Filoz. PAU, S. II T. 42 (Og. zb. t. 67), Kr. 1930 s. 538; – Akta synodów różnowierczych w Pol., I–II; Album stud. Univ. Crac., II 318; Der Briefwechsel d. Schweizer; Trzecieski A., Carmina, wiersze łacińskie, Oprac. J. Krokowski, Wr. 1958; – AP w Kr.: Castr. Crac. t. 33 s. 332–336, t. 46 s. 770, 798–801, t. 67 s. 466, 1369, 1651, t. 68 s. 461, 789, t. 69 s. 1380, t. 93 s. 283, t. 104 s. 191, t. 105 s. 875–877, 106 s. 749–751, 1246–1247, t. 107 s. 880–881, t. 112 s. 757–761, t. 113 s. 95, 113, 430, Terr. Crac. t. 31 s. 244, 742, 841, 1250; – Życiorys Jana Silnickiego, oprac. przez Janusza Bylińskiego, w Mater. Red. PSB.

Janusz Byliński